Jadilah pengguna bijak bila hidup bersama SST 8 peratus
SST ialah sejenis cukai tidak langsung, yang bermaksud ia tidak ditolak secara terus daripada gaji atau pendapatan seseorang tetapi dikenakan ke atas barangan dan perkhidmatan pada peringkat penggunaan.
BERMULA 1 Julai 2025, Cukai Jualan dan Perkhidmatan (SST) di Malaysia telah dinaikkan secara rasmi daripada 6 peratus kepada 8 peratus bagi barangan dan perkhidmatan tertentu yang dikenakan cukai.
Walaupun kerajaan melihat pelarasan ini sebagai sebahagian daripada strategi fiskal jangka panjang, ramai rakyat Malaysia berasa bimbang tentang kesannya terhadap kos sara hidup.
Dalam suasana ekonomi yang mencabar, di mana isi rumah sedang berdepan dengan inflasi, penyasaran semula subsidi dan kadar gaji yang tidak setara, kenaikan walaupun kecil dalam cukai boleh dirasai sebagai beban tambahan.
Namun, memahami cara SST berfungsi, apa yang terlibat dan bagaimana untuk bertindak secara bijak dapat membantu rakyat Malaysia menyesuaikan diri dengan perubahan ini supaya lebih yakin dan bertanggungjawab.
SST ialah sejenis cukai tidak langsung, yang bermaksud ia tidak ditolak secara terus daripada gaji atau pendapatan seseorang tetapi dikenakan ke atas barangan dan perkhidmatan pada peringkat penggunaan.
Tidak seperti Cukai Barang dan Perkhidmatan (GST) yang pernah dilaksanakan sebelum ini, yang lebih meluas dan berlapis, SST dikenakan hanya pada satu peringkat dan biasanya daripada pengilang kepada pengguna atau penyedia perkhidmatan kepada pelanggan.
Skop SST adalah lebih terhad berbanding GST, namun kesannya tetap ketara terutamanya apabila kadar cukai berubah.
Dengan penguatkuasaan kadar SST 8 peratus yang baharu, penting untuk dijelaskan bahawa tidak semua barangan dan perkhidmatan dikenakan cukai.
Kementerian Kewangan telah mengesahkan bahawa barangan keperluan seperti beras, minyak masak, hasil segar, pengangkutan awam, pendidikan dan perkhidmatan kesihatan masih dikecualikan.
Sebaliknya, kenaikan SST ini tertumpu kepada perkhidmatan terpilih seperti langganan digital, makan di restoran, penginapan hotel, hiburan dan perkhidmatan profesional. Secara ringkasnya, kenaikan ini akan lebih ketara dalam kategori perbelanjaan tidak asas.
Ramai rakyat Malaysia mungkin mula melihat kenaikan harga yang sedikit apabila makan di luar, membeli-belah dalam talian atau melanggan perkhidmatan digital.
Sebagai contoh, perkhidmatan penstriman bulanan yang sebelum ini berharga RM20 mungkin kini menunjukkan caj yang lebih tinggi disebabkan kadar cukai 8 peratus.
Begitu juga, perniagaan yang menawarkan perkhidmatan seperti perakaunan, reka bentuk dalaman atau penyelenggaraan kenderaan mungkin menyesuaikan yuran perkhidmatan mereka untuk memasukkan kadar cukai yang baharu.
Namun, pengguna perlu dapat membezakan antara pelarasan cukai yang sah dengan kenaikan harga yang tidak berasas. Perniagaan secara sah dibenarkan untuk mengenakan SST 8 peratus ke atas barangan dan perkhidmatan yang berkaitan dan mesti menyatakan dengan jelas dalam resit atau invois.
Pengguna harus menyemak bil dengan teliti dan memastikan bahawa SST dinyatakan secara terperinci dan digunakan dengan betul. Kesedaran tentang hak dan tanggungjawab sebagai pengguna adalah penting untuk mengelakkan kekeliruan atau penyalahgunaan.
Pendidikan tentang SST juga merangkumi pemahaman mengenai tujuan kerajaan melaksanakan pelarasan ini. Menurut Kementerian Kewangan, kenaikan SST bertujuan untuk mengukuhkan asas hasil negara secara lebih mampan.
Dalam beberapa tahun kebelakangan ini, kerajaan telah menyalurkan perbelanjaan yang besar untuk rangsangan ekonomi dan subsidi, terutamanya semasa pandemik COVID-19.
Dengan menaikkan SST secara terpilih, berbanding memperkenalkan semula GST yang lebih luas dan sensitif dari sudut politik, kerajaan berusaha untuk menyeimbangkan keperluan fiskal tanpa membebankan barangan keperluan dan golongan berpendapatan rendah.
Walau bagaimanapun, adalah menjadi tanggungjawab kerajaan dan agensi berkaitan untuk memastikan ketelusan, keadilan dan akauntabiliti dalam penggunaan hasil tambahan ini.
Rakyat berhak untuk mempersoalkan bagaimana dana awam diagihkan dan menuntut penambahbaikan dalam perkhidmatan awam, infrastruktur, pendidikan dan kesihatan sebagai timbal balik kepada peningkatan cukai ini.
Sementara itu, rakyat Malaysia boleh mengamalkan strategi praktikal untuk menghadapi kenaikan SST. Pertama, memberi keutamaan kepada pembelian keperluan berbanding barangan kehendak dapat membantu isi rumah mengurus bajet dengan lebih berkesan.
Kedua, penggunaan aplikasi belanjawan, e-dompet yang menawarkan pulangan tunai atau program kesetiaan boleh membantu mengurangkan sebahagian daripada kos tambahan.
Ketiga, menyokong perniagaan yang mengamalkan ketelusan dan keadilan dalam penetapan harga akan menggalakkan amalan komersial yang beretika.
Kempen pendidikan awam, bengkel dan kandungan maklumat juga perlu dipertingkatkan oleh agensi kerajaan dan badan masyarakat sivil agar semua lapisan rakyat Malaysia terutamanya mereka yang berada di luar bandar atau golongan berpendapatan rendah memahami apa itu SST dan bagaimana ia memberi kesan kepada kehidupan harian mereka.
Celik kewangan kini bukan lagi satu kemewahan, tetapi satu keperluan dalam ekonomi semasa.
Akhirnya, hidup dengan SST 8 peratus bukan sekadar menerima kadar cukai yang baharu, ia adalah tentang menjadi pengguna yang lebih berpengetahuan dan berdaya saing.
Dengan kefahaman yang jelas, tabiat berbelanja yang bertanggungjawab dan dialog berterusan antara kerajaan, perniagaan dan rakyat, rakyat Malaysia boleh menyesuaikan diri dengan perubahan fiskal ini dengan lebih yakin dan konstruktif.
Apabila kita melangkah ke fasa baharu dalam dasar ekonomi ini, berkaitan dengan percukaian, apabila dilaksanakan secara adil dan diuruskan secara berkesan, sudah pasti ia adalah alat untuk pembangunan negara secara kolektif.
Kesedaran, penyesuaian dan akauntabiliti adalah tunjang dalam mengharungi landskap SST ke arah Malaysia yang lebih berdaya tahan dan berpengetahuan.
—
Ini adalah pandangan peribadi penulis dan tidak semestinya mencerminkan pandangan rasmi MALAYA NEWSROOM.
