Isu, cabaran dan penyelesaian ketidakupayaan kanak-kanak di Malaysia
Data menyeluruh mengenai kadar ketidakupayaan kanak-kanak masih kurang.
KETIDAKUPAYAAN perkembangan atau kelewatan perkembangan dalam kalangan kanak-kanak adalah perkara biasa. Kajian menunjukkan bahawa antara 10 hingga 15 peratus daripada semua kanak-kanak mempunyai ketidakupayaan tertentu.
Akademi Pediatrik Amerika (AAP) dan Pusat Kawalan dan Pencegahan Penyakit (CDC) di Amerika Syarikat melaporkan bahawa satu daripada enam kanak-kanak mengalami ketidakupayaan perkembangan, dengan kadar ini meningkat dalam dua dekad terakhir.
Saya sebagai OKU turut bersimpati dengan kanak-kanak namun ada kelebihan yang memantapkan kehidupan.
Di Malaysia, data menyeluruh mengenai kadar ketidakupayaan kanak-kanak masih kurang. Namun, ketidakupayaan ini merangkumi kecacatan intelektual, gangguan hiperaktif dan kurang daya tumpuan (ADHD), gangguan spektrum autisme, ketidakupayaan pembelajaran spesifik (contohnya disleksia), kecacatan fizikal (contohnya palsi serebrum dan atrofi otot spina) serta masalah pendengaran dan penglihatan.
Laporan Kementerian Pendidikan (KPM) menunjukkan bahawa isu ini adalah besar. Pada tahun 2024, KPM melaporkan bahawa 122,000 murid Tahun Satu (kira-kira 24 peratus daripada semua kanak-kanak dalam kumpulan umur ini) tidak mempunyai kemahiran asas membaca, menulis dan mengira.
Selepas program intervensi untuk literasi dan numerasi, ramai yang menunjukkan peningkatan tetapi lebih daripada 59,000 murid (11.8 peratus) masih tidak boleh membaca atau kekal buta angka.
Perkara ini mengukuhkan data antarabangsa yang menyatakan sekurang-kurangnya 10 hingga 15 peratus kanak-kanak mengalami ketidakupayaan perkembangan.
Namun, mengenal pasti mereka hanya selepas memasuki Tahun Satu adalah terlalu lewat. Jika seorang kanak-kanak tidak bersedia untuk sekolah pada usia ini, masa depan akademiknya akan terjejas dan mereka akan jauh ketinggalan berbanding rakan sebaya.
OKU di Pelbagai Peringkat di Malaysia
Di Malaysia, golongan Orang Kurang Upaya (OKU) diiktiraf dan dikategorikan kepada beberapa jenis kecacatan, termasuk:
1.OKU Fizikal – Melibatkan individu dengan kecacatan anggota badan atau kehilangan mobiliti, seperti palsi serebrum dan amputasi.
2.OKU Penglihatan – Individu yang mengalami masalah penglihatan dari tahap sederhana hingga buta sepenuhnya.
3.OKU Pendengaran – Mereka yang mempunyai masalah pendengaran dari tahap ringan hingga pekak sepenuhnya.
4.OKU Pertuturan – Individu yang mempunyai kesukaran dalam komunikasi verbal.
5.OKU Intelektual – Mereka yang mempunyai kecacatan mental atau intelektual, seperti sindrom Down dan kecacatan pembelajaran serius.
6.OKU Psikososial – Melibatkan individu dengan gangguan mental seperti skizofrenia atau gangguan bipolar.
7.OKU Pelbagai – Mereka yang mempunyai lebih daripada satu kategori ketidakupayaan.
Golongan OKU di Malaysia boleh mendaftar dengan Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM) untuk mendapatkan kad OKU yang membolehkan mereka mengakses pelbagai bantuan seperti pendidikan khas, kemudahan kesihatan, pelepasan cukai, dan sokongan pekerjaan.
Kecerdasan Buatan (AI) dalam Membantu Kanak-Kanak OKU
Kemajuan teknologi kecerdasan buatan (AI) kini menawarkan peluang besar untuk kanak-kanak OKU dalam pelbagai aspek kehidupan, termasuk pendidikan dan pembangunan sosial:
1. Pendidikan Beradaptasi – AI boleh digunakan untuk membangunkan sistem pembelajaran yang disesuaikan dengan keperluan setiap kanak-kanak OKU. Contohnya, perisian pembelajaran interaktif boleh membantu kanak-kanak dengan disleksia atau kecacatan intelektual dengan kaedah yang lebih visual dan intuitif.
2. Terapi Pertuturan dan Bahasa – AI dapat menyokong terapi pertuturan melalui aplikasi yang memberi latihan pertuturan secara berulang dan interaktif untuk kanak-kanak dengan gangguan komunikasi.
3. Aksesibiliti yang Lebih Baik – AI boleh meningkatkan aksesibiliti melalui alat bantu seperti penukaran teks ke suara bagi kanak-kanak dengan kecacatan penglihatan atau sistem pengenalan suara bagi mereka yang mengalami kesukaran pertuturan.
4. Saringan Awal dan Diagnosis – Algoritma AI boleh membantu mengenal pasti tanda-tanda awal gangguan perkembangan seperti autisme melalui analisis tingkah laku kanak-kanak dalam video atau interaksi digital.
5. Sokongan Sosial dan Emosi – Robot sosial yang dikuasakan oleh AI boleh membantu kanak-kanak dengan autisme dalam meningkatkan kemahiran sosial melalui interaksi yang dikawal dan berstruktur.
Walaupun AI menawarkan pelbagai peluang kepada kanak-kanak OKU, cabaran seperti kos, keperluan latihan guru dan kesediaan infrastruktur teknologi perlu ditangani bagi memastikan manfaatnya dapat dinikmati secara menyeluruh oleh semua golongan OKU di Malaysia.
Perbandingan Antarabangsa
Di negara maju seperti Amerika Syarikat dan United Kingdom, program saringan perkembangan kanak-kanak bermula seawal usia bayi dan diteruskan sehingga mereka memasuki sekolah. Negara-negara ini mempunyai sistem pendidikan inklusif yang lebih baik dengan akses luas kepada perkhidmatan intervensi awal, seperti terapi pertuturan dan pemulihan.
Di Singapura, terdapat program saringan universal yang berterusan dan intervensi awal yang dibiayai kerajaan untuk kanak-kanak dengan ketidakupayaan. Kerajaan Singapura juga menawarkan subsidi kepada ibu bapa bagi mendapatkan rawatan profesional bagi anak-anak mereka.
Di Jepun dan Korea Selatan, sistem pendidikan khas dan inklusif sangat maju. Kanak-kanak dengan ketidakupayaan perkembangan mendapat akses kepada pendidikan khas serta program pemulihan dalam sistem sekolah awam tanpa sebarang kos tambahan kepada ibu bapa.
Sebaliknya, di Malaysia, kebanyakan kanak-kanak hanya menerima pemantauan perkembangan sehingga usia 18 bulan melalui program vaksinasi utama Kementerian Kesihatan (KKM). Dari usia dua hingga enam tahun, kebanyakan mereka tidak menerima sebarang pemantauan atau saringan rutin. Ini berbeza dengan negara-negara lain yang mempunyai sistem pemantauan berterusan, sekali gus membolehkan pengesanan awal bagi intervensi.
Cabaran dan Kekurangan Sistem Semasa
1. Kekurangan Saringan Awal dan Intervensi – Pemantauan dalam sektor swasta adalah mahal dan terhad. Oleh itu, banyak ketidakupayaan perkembangan seperti autisme, kecacatan intelektual, ADHD, dan gangguan pembelajaran tidak dapat dikesan sehingga kanak-kanak memasuki alam persekolahan.
2. Terhadnya Pusat Intervensi Awal – Jika kelewatan perkembangan dikenal pasti, pilihan untuk rawatan masih terhad. Program intervensi awal seperti pusat pemulihan, terapi pertuturan dan bahasa, serta sokongan pendidikan khas masih belum mencukupi.
3. Beban terhadap Klinik Kesihatan – Jika saringan dilakukan di klinik kesihatan kerajaan, tenaga kerja perlu ditambah kerana kakitangan sedia ada sudah terbeban dengan pelbagai perkhidmatan kesihatan lain.
Penyelesaian yang Berdaya Maju
1. Pembangunan Alat Saringan Berkesan – Malaysia memerlukan alat saringan yang mudah digunakan, divalidasi dalam pelbagai bahasa, serta kos rendah.
2. Pelaksanaan Saringan di Prasekolah – Saringan harus dijalankan di pusat asuhan dan tadika oleh guru yang terlatih. Namun, cabaran timbul bagi kanak-kanak yang tidak menghadiri prasekolah kerana mereka lebih berisiko mengalami kelewatan perkembangan tanpa disedari.
3. Saringan Berulang – Saringan perlu dilakukan lebih daripada sekali (usia tiga, empat, dan lima tahun) kerana sesetengah masalah hanya menjadi jelas pada peringkat usia tertentu.
4. Akses kepada Program Intervensi – Semua ibu bapa dan guru prasekolah perlu mendapat akses kepada program intervensi tanpa kelewatan.
5. Pembangunan Mekanisme yang Mampan – Kerajaan perlu mencari mekanisme terbaik untuk memastikan semua kanak-kanak Malaysia mendapat saringan perkembangan yang menyeluruh.
Dengan memberi keutamaan kepada saringan perkembangan kanak-kanak, kerajaan boleh memastikan semua kanak-kanak mendapat peluang terbaik untuk mencapai potensi penuh mereka.
Pelaburan dalam pembangunan kanak-kanak akan menyumbang kepada tenaga kerja yang lebih terdidik, mahir, dan produktif pada masa hadapan, yang akhirnya memberi manfaat kepada seluruh masyarakat.
—
* Penulis pernah bekerja selama 18 tahun di Riyadh, Arab Saudi dan Dubai, UAE sebelum balik ke Kelana Jaya, Selangor akibat diserang strok dan menjadi warga OKU. Beliau merupakan pemenang 5 Hadiah Sastera Perdana Malaysia, 11 kali Hadiah Sastera Utusan, Anugerah Sastera Johor, Pahang, Terengganu, Selangor dan 30 hadiah sastera lain. Beliau juga bekas CEO empat buah syarikat di Dubai, pengarah, pengurus besar di syarikat antarabangsa. Menulis 44 buah buku dan 30 e-buku di clicks4book dan e-sentral.com.
—
Ini adalah pandangan peribadi penulis dan tidak semestinya mencerminkan pandangan rasmi MALAYA NEWSROOM.
